Luuk Gruwez

Voorstelling

Luuk Gruwez (9 augustus 1953) is een Vlaamse schrijver van proza en poëzie die geboren is in Kortrijk.

Drie bundels

De feestelijke verliezer (1985), Manteau, Antwerpen-Amsterdam.

Stofzuigergedichten (1973), Orion-DDB, Brugge

Lagerwal (2008), De Arbeiderspers, Amsterdam.

Thema’s

Vergankelijkheid (dood), ziekte, liefde

Prijzen

De feestelijke verliezer (1985), poëzie (bekroond met de Dirk Martensprijs)

Dikke mensen (1990), poëzie (bekroond met de Prijs van de Vlaamse poëziedagen)

Het bal van opa Bing (1994), proza (Geertjan Lubberhuizenprijs 1994)

Vuile manieren (1994), poëzie (bekroond met de Hugues C. Pernath-prijs 1995)

Herman de Coninck Publieksprijs voor het gedicht Moeders uit de bundel Lagerwal.

Gedicht

Over het niet verrichten van een heldendaad

Verricht hem toch. Riskeer je vel voor het vel van een snotaap.
Red uit een brand of uit de klauwen van een boef de liefste
die je altijd hebt gewild, maar nooit hebt kunnen krijgen.
Eis geen beloning dan haar levenslange liefde.

Verbijt de pijn. Verman je. Zeg nooit Ik moet nu moedig zijn,
maar wees een held. In schijn terwijl geen mens je hoort of ziet.
Krijg voor mekaar dat je de kranten haalt, tot voorbeeld strekt.
Zeg steeds Het wás geen heldendaad. Of Och, een kleine moeite.

Beklim het dak waarop zich een wanhopige bevindt. Benader hem.
En breng hem aan het lachen door te vragen Hoogtevrees, my dear?
Zoek uit wat hem bezielt en hoe hij heet en wie hij is. Waarom hij
uitgerekend nu zo diep. Raak in zíjn plaats aan lagerwal. En val.

Lagerwal (2008), De Arbeiderspers, Amsterdam.

Ontleding

Ik heb dit gedicht eerst en vooral gekozen omdat de titel mij erg aansprak. Op de site van Luuk Gruwez stonden verschillende gedichten, waarbij je eerst op de titel moest drukken. 

Dit is het eerste gedicht dat ik gekozen had en ik was meteen verkocht. 

Ik heb daarna nog enkele andere gedichten gelezen, maar ben toch bij dit gedicht gebleven. 

De titel van dit gedicht is meteen ook erg ironisch. Het gedicht gaat immers net over het verrichten van een heldendaad en niet over het 'niet verrichten van een heldendaad'. De titel spreekt volgens mij wel meteen aan en kondigt al een beetje aan waarover het gedicht zal gaan. Ook het gedicht zelf gaat redelijk spottend om met 

Dit gedicht bestaat vormelijk uit drie strofen van telkens vier verzen. Dire kwatrijnen dus. Er zit geen rijm in het gedicht. Wat er wel in het gedicht zit, zijn verschillende enjambementen. Zo bijvoorbeeld ook na het tweede en elfde vers. 

Het gedicht volgt geen typische vorm of rijmschema. 

Verricht hem toch. Riskeer je vel voor het vel van een snotaap.

Red uit een brand of uit de klauwen van een boef de liefste

die je altijd hebt gewild, maar nooit hebt kunnen krijgen.

Eis geen beloning dan haar levenslange liefde.

In deze eerste strofe gaat het vooral over een mogelijke reden waarom je een heldendaad zou uitvoeren. Ook worden er hier twee typische voorbeelden van heldendaden gegeven. Er wordt bijna gespot met situaties waarin de held achteraf dan toch met de mooie jonkvrouw gaat lopen omdat hij een heldendaad heeft verricht of haar heeft gered. Waarschijnlijk is daarom de titel ook ironisch bedoeld. 

Verbijt de pijn. Verman je. Zeg nooit Ik moet nu moedig zijn,

maar wees een held. In schijn terwijl geen mens je hoort of ziet.

Krijg voor mekaar dat je de kranten haalt, tot voorbeeld strekt.

Zeg steeds Het wás geen heldendaad. Of Och, een kleine moeite.

In deze strofe wordt vooral gespot met het feit dat helden nooit toegeven dat het gaat om een heldendaad, maar tegelijkertijd wel in alle kranten willen staan en beroemd willen worden. Het gaat er ook om dat je vooral niet mag toegeven dat het om een heldendaad gaat, of je daad wordt al meteen afgestraft. 

Beklim het dak waarop zich een wanhopige bevindt. Benader hem.

En breng hem aan het lachen door te vragen Hoogtevrees, my dear?

Zoek uit wat hem bezielt en hoe hij heet en wie hij is. Waarom hij

uitgerekend nu zo diep. Raak in zíjn plaats aan lagerwal. En val.

Deze dtrofe gaat volgens mij over het feit dat het verifhtten van een heldendaad geen garantie is op succes. Het gebeurt vaak dat helden achteraf toch ook depressief worden. Het gaat over het feit dat je ook diep kan vallen nadat je grote hoogtes hebt gekend. Dat vragen naar wie iemand is, ook niet per se een heldendaad is en dat heldendaden je ook niet gelukkig maken. Dat soms iemand gewoon even moet stoppen om even een kort babbeltje met je te doen en dat dat vaak al genoeg is. 

In deze strofe zit ook een verwijzing naar de dichtbundel waarin het gedicht is gepubliceerd, Lagerwal. 

Verwijzingen

Bork, G. v. (2014, december 30). luuk Gruwez. Opgehaald van Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren: https://www.dbnl.org/tekst/bork001schr01_01/bork001schr01_01_0406.php

Gruwez, L. (2014, december 30). Opgehaald van Luuk Gruwez: www.luukgruwez.be/